അണ്ണാമലൈയ്യർ ക്ഷേത്രം

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
Jump to navigation Jump to search
അണ്ണാമലൈയ്യർ ക്ഷേത്രം
അരുൾമിഗു അരുണാചലേശ്വര ക്ഷേത്രം,
തിരുവണ്ണാമലൈ
Set of temple towers with urban centre and hill range in the background
അണ്ണാമലൈ കുന്നുകളിൽ നിന്നും
അണ്ണാമലയ്യാർ ക്ഷേത്ര ഗോപുരങ്ങളുടെ കാഴ്ച
അണ്ണാമലൈയ്യർ ക്ഷേത്രം is located in India
അണ്ണാമലൈയ്യർ ക്ഷേത്രം
തമിഴ്‌നാട്ടിനുള്ളിലെ സ്ഥാനം
അണ്ണാമലൈയ്യർ ക്ഷേത്രം is located in Tamil Nadu
അണ്ണാമലൈയ്യർ ക്ഷേത്രം
അണ്ണാമലൈയ്യർ ക്ഷേത്രം (Tamil Nadu)
അടിസ്ഥാന വിവരങ്ങൾ
സ്ഥലംതിരുവണ്ണാമലൈ
നിർദ്ദേശാങ്കം12°13′53.76″N 79°4′1.92″E / 12.2316000°N 79.0672000°E / 12.2316000; 79.0672000Coordinates: 12°13′53.76″N 79°4′1.92″E / 12.2316000°N 79.0672000°E / 12.2316000; 79.0672000
മതഅംഗത്വംഹിന്ദുയിസം
ആരാധനാമൂർത്തിഅണ്ണാമലൈർ (ശിവൻ) ഉണ്ണമലൈ അമ്മൻ (അപിട്ടകുച്ചംബാൾ - പാർവതി)
ആഘോഷങ്ങൾകാർത്തിഗൈ ദീപം
Districtതിരുവണ്ണാമലൈ ജില്ല
സംസ്ഥാനംതമിഴ്നാട്
രാജ്യംഇന്ത്യ
വെബ്സൈറ്റ്www.arunachaleswarartemple.tnhrce.in
വാസ്തുവിദ്യാ വിവരങ്ങൾ
വാസ്തുവിദ്യാ തരംദ്രാവിഡ വാസ്തുവിദ്യ[1]
പൂർത്തിയാക്കിയ വർഷംഒൻപതാം നൂറ്റാണ്ട്

ഇന്ത്യയിലെ തമിഴ്നാട്ടിൽ തിരുവണ്ണാമലൈ നഗരത്തിലെ അണ്ണാമലൈ കുന്നുകളുടെ ചുവട്ടിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു ശിവക്ഷേത്രമാണ് അണ്ണാമലൈയ്യർ ക്ഷേത്രം (Annamalaiyar Temple). തമിഴ്നാട്ടിലെ ഏറ്റവും ആദരിക്കപ്പെടുന്ന പ്രദേശങ്ങളിലൊന്നാണിത്. "അപ്രാപ്യമായ മല" എന്നാണ് അണ്ണാമലൈ എന്ന വാക്കിനർത്ഥം. പ്രത്യേകിച്ച് അഗ്നിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പഞ്ചഭൂത ക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നാണിത്. ശിവൻ അണ്ണാമലൈയ്യർ അഥവാ അരുണാചലേശ്വർ എന്ന പേരിൽ ആരാധിക്കപ്പെടുന്ന ഇവിടത്തെ വിഗ്രഹം അഗ്നി ലിംഗം എന്നറിയപ്പെടുന്നു. പാർവതിയെ ഇവിടെ ഉണ്ണാമലൈ അമ്മൻ എന്നു വിശേഷിപ്പിക്കുന്നു.[2][3] ഏഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ തമിഴ് ശൈവർ കൊത്തുപണികൾ ചെയ്തെടുത്തതാണ് ഇവിടുത്തെ പ്രതിഷ്ഠ. തമിഴ്കവിയായ നയനാർ എഴുതിയ തേവാരം എന്ന കവിതയിൽ പാടൽ പെട്ര സ്ഥലത്തിൽ പ്രതിപാദിക്കുന്ന 275[4] ക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നാണ് ഇത്. ഒമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ശൈവ സന്യാസിയായ കവി മാണിക്കവാചകർ തിരുവമ്പാവായി എന്ന കൃതി ചിട്ടപ്പെടുത്തിയത് ഇവിടെ വച്ചാണ്.

10 ഹെക്ടർ ക്ഷേത്ര സമുച്ചയമുള്ള ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ ക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നാണ് ഇത്.[5] ഗോപുരങ്ങൾ എന്നറിയപ്പെടുന്ന നാല് വാതിൽ ഗോപുരങ്ങളിൽ 11 അടി വീതിയും 66 മീറ്റർ ഉയരവുമുള്ള ഏറ്റവും ഉയരമേറിയ കിഴക്കൻ ഗോപുരം ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ ക്ഷേത്ര ഗോപുരങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്. ക്ഷേത്രത്തിനുള്ളിൽ നിരവധി ഉപക്ഷേത്രങ്ങൾ കാണപ്പെടുന്നു. അണ്ണാമലൈയ്യരും ഉണ്ണാമലൈ അമ്മനുമാണ് ഇവിടുത്തെ പ്രധാന പ്രതിഷ്ഠകൾ. ക്ഷേത്ര സമുച്ചയത്തിൽ പല ഹാളുകളും കാണപ്പെടുന്നു. വിജയനഗര കാലഘട്ടത്തിൽ പണികഴിപ്പിച്ച ആയിരത്തോളം തൂണുകളുള്ളതാണ് ഇവിടെ ഏറ്റവും ശ്രദ്ധേയമായത്. വർഷത്തിൽ 12 മാസത്തിലൊരിക്കൽ നടക്കുന്ന ഉത്സവത്തിൽ വെളുപ്പിന് 5:30 മുതൽ രാത്രി 10 മണി വരെ വിവിധ ദിവസങ്ങളിൽ ആറ് മണിക്കൂർ ദൈർഘ്യമുള്ള ആചാരങ്ങൾ നടത്തിവരുന്നു. നവംബറിനും ഡിസംബറിനും ഇടയിൽ വരുന്ന പൂർണ്ണചന്ദ്രദിവസം കാർത്തിക ദീപം ഉത്സവമായി ആചരിക്കുന്നു. ഇത് വലിയ ഒരു ദീപമായി കുന്നിൽമുകളിൽ വെളിച്ചം പരത്തുന്നു.[6] ഈ കാഴ്ചയ്ക്ക് ഏകദേശം മൂന്നു ദശലക്ഷം തീർഥാടകർ സാക്ഷ്യം വഹിക്കുന്നു. ഓരോ പൂർണ്ണചന്ദ്രനു ശേഷമുള്ള ദിവസവും ഗിരിവലം എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരു ആരാധനയിൽ ഓരോ വർഷവും ഒരു ദശലക്ഷം തീർത്ഥാടകർ പങ്കെടുക്കുന്നു.[7] 9-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ചോള സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ കാലത്ത് നിർമ്മിച്ച ഇവിടുത്തെ കൊത്തുപണികൾ പിൽക്കാലത്ത് സംഘകാല സാമ്രാജ്യത്തിലെ വിജയനഗര രാജാക്കന്മാർ (1336-1485 CE), സാലുവ രാജവംശം, തുളുവ രാജവംശം (1491-1570) എന്നിവരാണ് പൂർത്തിയാക്കിയത്. തമിഴ്നാട്ടിലെ ഹിന്ദു റിലീജിയൻ ആന്റ് ചാരിറ്റബിൾ എൻഡോവ്മെൻറ് ഡിപ്പാർട്ട്മെന്റ് ആണ് ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പരിപാലനം നടത്തുന്നത്.

ഇതിഹാസം[തിരുത്തുക]

see caption
മുൻവശത്ത് ക്ഷേത്ര ഗോപുരങ്ങളുള്ള അരുണാചല കുന്നുകൾ

ഹിന്ദു ഐതിഹ്യങ്ങളിൽ, ഭഗവാൻ ശിവന്റെ പത്നി പാർവ്വതി ഒരിക്കൽ തമാശയ്ക്കായി കൈലാസപർവ്വതത്തിലെ പൂന്തോട്ടത്തിലുള്ള ഒരു പുഷ്പം കൊണ്ട് ഭർത്താവിന്റെ കണ്ണുകൾ പൊത്തി. തത്സമയം തന്നെ ലോകം മുഴുവൻ വർഷങ്ങളോളം ഇരുട്ടിലായി. ദേവന്മാരെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഒരു നിമിഷം മാത്രമേ ഇരുട്ട് അനുഭവപ്പെടുകയുള്ളൂ. എന്നാൽ പ്രപഞ്ചത്തിൽ നിന്ന് വെളിച്ചം മുഴുവൻ മാറുകയും ഭൂമി വർഷങ്ങളായി ഇരുട്ടിൽ മുങ്ങിപ്പോകുകയും ചെയ്തു. ഭൂമിയിലുള്ള ശിവഭക്തന്മാർ ബുദ്ധിമുട്ടിയപ്പോൾ പാർവ്വതിക്ക് ത്ന്റെ പ്രവൃത്തിയിൽ പശ്ചത്താപം തോന്നി.[8] തുടർന്ന് അണ്ണാമലൈ കുന്നുകളുടെ മുകളിൽ പരമേശ്വരനായ ശിവൻ ഒരു അഗ്നിഗോളമായി പ്രത്യക്ഷപ്പെടുകയും ഭൂമിയിൽ ഇരുട്ടുമാറി വെളിച്ചം ലഭിക്കുകയും ചെയ്തു.[9] പിന്നീട് അർദ്ധനാരീശ്വര ദേവനായ ശിവൻ അർദ്ധനാരീശ്വര രൂപത്തിൽ പാർവ്വതിയിൽ ലയിച്ചു.[10] അണ്ണാമലൈ അഥവാ ചുവന്ന പർവ്വതം അണ്ണാമലൈ ക്ഷേത്രത്തിനു പുറകിലാണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ശിവലിംഗം അല്ലെങ്കിൽ ശിവന്റെ പ്രതീകമായി അണ്ണാമലൈ കുന്നുകളെ കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു[11].

ഒരിക്കൽ വിഷ്ണുവും ബ്രഹ്മാവും തങ്ങളിൽ ആർക്കാണ് മേൽക്കോയ്മ എന്നറിയുവാനായി മത്സരിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നാണ് മറ്റൊരു ഐതിഹ്യം. ശിവൻ അഗ്നിരൂപത്തിലാണ് പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടത്.[12][13] അഗ്നി മലയിലെ ശിവലിംഗത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനം ഏതിന്മേൽ ഉറപ്പിച്ചു? എന്നറിയാനായി ബ്രഹ്മാവ് ഒരു അരയന്നമായി ആകാശത്തേക്കു പറന്നു അഗ്നി മലയുടെ മുകളിൽ വരുകയും വിഷ്ണുരൂപമായ വരാഹം ഭൂമിയ്ക്കടിയിലേയ്ക്കുപോകുകയും ചെയ്തു. ഈ രംഗത്തിന് ലിംഗോത്ഭവ എന്നു വിളിക്കുന്നു. കൂടാതെ മിക്ക ശിവക്ഷേത്രങ്ങളുടെയും പടിഞ്ഞാറ് ഭിത്തിയിലെ പവിത്രമായസ്ഥലത്ത് ലിംഗോത്ഭവ പ്രതിഷ്ഠിക്കപ്പെടുന്നു. ബ്രഹ്മാവിനോ വിഷ്ണുവിനോ ശിവലിംഗത്തിന്റെ സ്രോതസ്സിനെ കണ്ടെത്താനായില്ല. വിഷ്ണു തന്റെ തോൽവി സമ്മതിച്ചപ്പോൾ ബ്രഹ്മാവ് ഏറ്റവും ഉന്നതസ്ഥാനം കണ്ടെത്തിയെന്നും നുണ പറഞ്ഞു. ഇതിനുള്ള ശിക്ഷയായി ഭൂമിയിൽ ആരും ആരാധിക്കപ്പെടാതെ പോകട്ടെയെന്നുള്ള ശിവന്റെ ശാപവും ബ്രഹ്മാവിന് ലഭിക്കുകയുണ്ടായി.

ചരിത്രം[തിരുത്തുക]

അരുണാചലേശ്വര ക്ഷേത്രം, തിരുവണ്ണാമലൈ

ക്രിസ്തു വർഷം ഒൻപതാം നൂറ്റാണ്ടോടു കൂടി ആ കാലഘട്ടത്തിൽ ഭരിച്ചിരുന്ന ചോള രാജാക്കന്മാർ നിർമ്മിച്ച ഘടനയിലെ ഒരു ലിഖിതത്തിൽ നോക്കിയാൽ ഇന്നത്തെ കൊത്തുപണികളെയും ഗോപുരങ്ങളെയും കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങൾ ലഭിക്കുന്നു.[14][15] ഒൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിനുമുമ്പ് കാഞ്ചീപുരത്ത് ഭരിച്ചിരുന്ന പല്ലവ രാജാക്കന്മാരുടെ കീഴിലായിരുന്നു തിരുവണ്ണാമലയെന്ന് കൂടുതൽ ലിഖിതങ്ങളും സൂചിപ്പിക്കുന്നു. [16] ഏഴാം നൂറ്റാണ്ടിലെ നായനാർ സന്യാസിമാർ സമ്പന്തർ, അപ്പർ എന്നിവരുടെ കാവ്യ രചനകളായ തേവാരം എന്ന കൃതിയിൽ ഈ ക്ഷേത്രത്തെക്കുറിച്ച് എഴുതിയിരുന്നു. അപ്പർ, സംബന്ധർ എന്നിവർ അണ്ണാമലൈയ്യയെ ക്ഷേത്രത്തിൽ ആരാധിച്ചിരുന്നതായി പെരിയപുരാണത്തിൽ സെക്കിഴർ എഴുതി.[17] ക്രി.വ. 850 മുതൽ ക്രി.വ. 1280 വരെ നാലു നൂറ്റാണ്ടുകളായി ഈ ഭൂപ്രദേശം ഭരിച്ചിരുന്ന ചോള രാജാക്കന്മാർ ക്ഷേത്ര രക്ഷാധികാരികളായിരുന്നു. രാജവംശത്തിന്റെ വിവിധ വിജയങ്ങളുടെ സ്മരണയ്ക്കായി ക്ഷേത്രത്തിന് ഭൂമി, ആട്, പശു, എണ്ണ എന്നിങ്ങനെ വിവിധ സമ്മാനങ്ങൾ നൽകിയിരുന്നതായി ചോള രാജാവിന്റെ ലിഖിതങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. [18] ക്രി.വ. 1328 മുതൽ ഹൊയ്‌സാല രാജാക്കന്മാർ തിരുവണ്ണാമലയെ തലസ്ഥാനമായി ഉപയോഗിച്ചു.[19] സംഗമ രാജവംശം (1336-1485 CE) നിന്നും 48 ലിഖിതങ്ങളും, സലുവാ സാമ്രാജ്യത്തിൽ നിന്നുള്ള രണ്ട് ലിഖിതങ്ങളും, തുളുവാ സാമ്രാജ്യത്തിൽ നിന്നുള്ള 55 ലിഖിതങ്ങളും (1491-1570 CE ) വിജയനഗര സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ പ്രതീകമായി, അവരുടെ ഭരണാധികാരികൾ ക്ഷേത്രത്തിന് സമ്മാനിച്ചിരുന്നു.[20] ഏറ്റവും ശക്തനായ വിജയനഗര രാജാവായ കൃഷ്ണദേവരായരുടെ (1509-1529 CE) ഭരണത്തിൽ നിന്നുള്ള കൂടുതൽ ലിഖിതങ്ങളും ഇവിടെ കാണാം.[21] വിജയനഗര ലിഖിതങ്ങളിൽ ഭൂരിഭാഗവും തമിഴിൽ എഴുതിയവയാണ്. ചിലത് കന്നഡയിലും സംസ്കൃതത്തിലും കാണാം. [22] വിജയനഗര രാജാക്കന്മാരിൽ നിന്നുള്ള ക്ഷേത്രത്തിലെ ലിഖിതങ്ങൾ ഭരണപരമായ കാര്യങ്ങൾക്കും പ്രാദേശിക ആശങ്കകൾക്കും പ്രാധാന്യം നൽകുന്നു. എന്നാൽ ഇത് തിരുപ്പതി പോലുള്ള മറ്റ് ക്ഷേത്രങ്ങളിലെ അതേ ഭരണാധികാരികളുടെ ലിഖിതങ്ങളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമാണ്. സമ്മാനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ലിഖിതങ്ങളിൽ ഭൂരിഭാഗവും ഭൂദാനം തുടർന്ന് ചരക്കുകൾ, ധനദാനങ്ങൾ, പശുക്കൾ, വിളക്കുകൾ കത്തിക്കുന്നതിനുള്ള എണ്ണ എന്നിവയെക്കുറിച്ചാണ് കാണപ്പെടുന്നത്. [23] തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രങ്ങളെയും സൈനിക പാതകളെയും ബന്ധിപ്പിച്ച് വിജയനഗര സാമ്രാജ്യകാലത്ത് തന്ത്രപ്രധാനമായ ഒരു വഴിത്തിരിവിലായിരുന്നു തിരുവണ്ണാമല പട്ടണം സ്ഥിതിചെയ്തിരുന്നത്.[24] നായക് ഭരിച്ച നഗരങ്ങളായ മധുരയ്ക്ക് സമാനമായി ക്ഷേത്രത്തിന് ചുറ്റും നഗരം വികസിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നതിനാൽ, പ്രവിശ്യയ്ക്ക് മുമ്പുള്ള പ്രദേശത്തെ ഒരു നഗര കേന്ദ്രമായി കാണിക്കുന്ന ലിഖിതങ്ങളും ഇവിടെ കാണാം. [24][25]

Gateway tower with multiple storeys
'രാജ ഗോപുരം' - കിഴക്കൻ കവാടം, ഏറ്റവും ഉയരമുള്ള ക്ഷേത്ര ഗോപുരം, ടാങ്കിന്റെ കാഴ്ച

എ.ഡി പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ തിരുവണ്ണാമലൈ പട്ടണത്തോടൊപ്പം ക്ഷേത്രവും കർണാടിക് നവാബിന്റെ ആധിപത്യത്തിന് കീഴിലായിരുന്നു. 1753 ന് ശേഷം മുഗൾ സാമ്രാജ്യം അവസാനിച്ചതോടെ ആശയക്കുഴപ്പവും അരാജകത്വവും മൂലം നവാബിന് പട്ടണത്തിന്റെ നിയന്ത്രണം നഷ്ടപ്പെട്ടു.[26] പിന്നീട് ഹിന്ദു-മുസ്ലിം മേൽനോട്ടങ്ങളുടെ കാലഘട്ടവും ഉണ്ടായിരുന്നു. മുരാരുരായ, കൃഷ്ണ റായ, മ്രിത്തിസ് അലി, ബുർഖത് ഉല്ലാഖാൻ എന്നിവരുടെ പിൻഗാമികൾ തുടർച്ചയായി ക്ഷേത്രത്തെ ഉപരോധിച്ചിരുന്നു. യൂറോപ്യൻ കടന്നുകയറ്റം പുരോഗമിക്കുമ്പോൾ, ഫ്രഞ്ച് സൂപ്രീസ്, സാമ്പ്രിനേറ്റ്, ഇംഗ്ലീഷ് ക്യാപ്റ്റൻ സ്റ്റീഫൻ സ്മിത്ത് എന്നിവരാണ് തിരുവണ്ണാമലയെ ആക്രമിച്ചത്. ചിലർ പിന്മാറിയിരുന്നെങ്കിലും മറ്റുള്ളവർ വിജയികളായി. 1757-ൽ ഫ്രഞ്ചുകാർ ഈ പട്ടണം കൈവശപ്പെടുത്തുകയും 1760-ൽ ക്ഷേത്രവും പട്ടണവും ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെ നിയന്ത്രണത്തിലായി.[27] CE എ.ഡി. 1750-99 കാലഘട്ടം ഭരിച്ച ടിപ്പു സുൽത്താൻ 1790-ൽ തിരുവണ്ണാമലൈ നഗരം പിടിച്ചെടുത്തു. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആദ്യ പകുതിയിൽ ഈ പട്ടണവും ക്ഷേത്രവും ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തിൻ കീഴിലായിരുന്നു. 1951 മുതൽ, ഹിന്ദു മത-ചാരിറ്റബിൾ എൻ‌ഡോവ്‌മെൻറ് നിയമപ്രകാരം, ക്ഷേത്രം പരിപാലിക്കുന്നത് തമിഴ്‌നാട് സർക്കാരിന്റെ ഹിന്ദു മത-എൻ‌ഡോവ്‌മെൻറ് ബോർഡ് (എച്ച്ആർ & സിഇ) ആണ്. 2002-ൽ ആർക്കിയോളജിക്കൽ സർവ്വേ ഓഫ് ഇന്ത്യ ഈ ക്ഷേത്രത്തെ ഒരു ദേശീയ പൈതൃക സ്മാരകം ആയി പ്രഖ്യാപിക്കുകയും അതിന്റെ സംരക്ഷണ ചുമതല ഏറ്റെടുക്കുകയും ചെയ്തു. എന്നിരുന്നാലും, സുപ്രീംകോടതിയുമായി വ്യാപകമായ പ്രതിഷേധവും വ്യവഹാരവും പുരാവസ്തു സർവേയെ ക്ഷേത്രത്തെ ഹിന്ദു മത-എൻ‌ഡോവ്‌മെൻറ് ബോർഡിലേക്ക് തിരികെ കൊണ്ടുപോകുന്നതിലേയ്ക്ക് നയിച്ചു.[28][29]

വാസ്തുവിദ്യ[തിരുത്തുക]

Temple tower with people passing through.
View of the temple complex

ഗോപുരസമുച്ചയങ്ങൾ അരുണാചല മലയുടെ അടിവാരത്തിലുള്ള 25 ഏക്കറിൽ കിഴക്ക് മുഖമായിട്ടാണ് ക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. കിഴക്കും പടിഞ്ഞാറുമുള്ള മതിലുകൾ 700 അടി (210 മീറ്റർ), തെക്ക് 1,479 അടി (451 മീ), വടക്ക് 1,590 അടി (480 മീറ്റർ) ആണ് കാണപ്പെടുന്നത്. ഇതിന് നാല് വശങ്ങളിൽ നാലു ഗോപുരവും കാണപ്പെടുന്നു. കിഴക്കേ ഗോപുരം രാജഗോപുരമാണ്. ക്ഷേത്രത്തിലെ ഏറ്റവും ഉയരം കൂടിയ ഗോപുരമാണിത്. രാജഗോപുരത്തിന്റെ അടിത്തറയിൽ നിന്ന് 135 അടി (30 മീറ്റർ) ഉയരത്തിൽ 135 അടി (41 മീറ്റർ) ഗ്രാനൈറ്റ് കൊണ്ട് നിർമ്മിച്ചതാണ്.[30] വിജയനഗര സാമ്രാജ്യത്തിലെ രാജാവായ കൃഷ്ണദേവരായ (ക്രി.വ. 1509-29) ആരംഭിച്ചെങ്കിലും പൂർത്തിയാക്കിയത് സേവപ്പ നായക (1532-80 CE) ആയിരുന്നു. [31][32][33] എ.ഡി 1572-ൽ ശിവനേശനും അദ്ദേഹത്തിൻറെ സഹോദരൻ ലോകനാഥിൻറെയും നിർദ്ദേശപ്രകാരം ഈ ഗോപുരം നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടുവെന്നാണ് ലിഖിതങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്.[34] ദക്ഷിണ ഗോപുരം തിരുമജ്ഞൻഗോപുരവും പടിഞ്ഞാറ് പൈ ഗോപുരവും വടക്കേ ഗോപുരം അമ്മണി അമ്മൻ ഗൌരമിയും എന്നാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. രഘുനാഥാഭ്യൂദയവും സംഗീത സുധയും നായക് തിരുവെഴുത്തുകളും ഗോപുരങ്ങളെ കുറിച്ചു വിവരിക്കുന്നു.[34]കൃഷ്ണദേവരായർ ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഗോപുരവും പുറം അതിരുകളും നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നതായി തഞ്ചാവൂരി ആന്ധ്ര രാജ ചരിതമുവിൽ പരാമർശിക്കുന്നു. [34] ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ ആകെ അഞ്ച് ചുറ്റും മതിലുള്ള പ്രദേശം കാണപ്പെടുന്നു.[35]ഇവയിൽ ഓരോന്നിലും വലിപ്പമുള്ള ശിവന്റെ വാഹനമായ കാളരൂപത്തിലുള്ള നന്ദിയെയും കാണാം. വള്ളാള മഹാരാജ ഗോപുരം, കിളി ഗോപുരം, അല്ലെങ്കിൽ തത്ത ഗോപുരം എന്നിവയും ഗോപുരങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

കോവിൽ[തിരുത്തുക]

ക്ഷേത്രത്തിലെ ഏറ്റവും പഴക്കമുള്ള കെട്ടിടമായ പ്രധാന കോവിലിൽ അരുണാചലേശ്വരയുടെ മുഖം കിഴക്കോട്ട് ആണ് കാണപ്പെടുന്നത്. നന്ദി, സൂര്യ എന്നീ ദേവന്മാരുടെ കോവിലുകളും കാണപ്പെടുന്നു.[35] ക്ഷേത്രത്തിന്റെ മതിലുകൾക്ക് പിന്നിൽ വിഷ്ണുവിന്റെ അവതാരമായ വേണുഗോപാലസ്വാമിക്ക് ഒരു പ്രതിഷ്ഠയുണ്ട്. ശ്രീകോവിലിനുള്ളിൽ സോമസ്കന്ദർ, ദുർഗ, ചന്ദീക്യേശ്വർ, ഗജലക്ഷ്മി, അറുമുഖസ്വാമി, ദക്ഷിണാമൂർത്തി, സ്വർണ്ണഭൈരവർ, നടരാജൻ, ലിംഗോത്ഭവർ തുടങ്ങിയ പ്രതിഷ്ഠകൾ കൂടാതെ ശിവലിംഗവും കാണപ്പെടുന്നു. പ്രതിഷ്ഠകൾ വിശ്രമിക്കുന്ന പവിത്ര അറയായ പള്ളിയറയും കാണപ്പെടുന്നു. ശ്രീകോവിലിനു ചുറ്റുമുള്ള ആദ്യ ആസ്ഥാനത്ത് ഇത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. രണ്ടാമത്തെ മണ്ഡലത്തിൽ ഉണ്ണാമലൈ അമ്മന്റെ മന്ദിരവും സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. അമ്മനെ നില്ക്കുന്ന നിലയിൽ ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു. സംബന്ധ വിനായകർ ബലിപീഠത്തിൻറെയും കൊടിമരത്തിൻറെയും വടക്ക് ഭാഗത്ത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.[36] ആയിരം തൂണുകളുള്ള ഹാളിൻറെ തെക്ക് സുബ്രഹ്മണ്യനുവേണ്ടിയുള്ള ഒരു ചെറിയ കോവിലും ഒരു വലിയ കുളവും കാണപ്പെടുന്നു. [37] ഭൂഗർഭ ശിവലിംഗം ആയ പാതാള ലിംഗം ഇരിക്കുന്നസ്ഥലം രമണ മഹർഷി (1879 – 1950 CE) പ്രായശ്ചിത്തം അനുഷ്‌ഠിച്ച സ്ഥലമാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.[38][39] ശിവഗംഗ കുളത്തിൻറെ വടക്കൻ തീരത്ത് ശിവഗംഗ വിനായക ക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.[36]

ഹാളുകൾ[തിരുത്തുക]

ക്ഷേത്രപരിസരത്തെ ആയിരം പില്ലർ മഹലിന്റെ കാഴ്ച

പതിനാറ് തൂണുകളുള്ള ഒരു ദീപ ദർശന മണ്ഡപം, അല്ലെങ്കിൽ മൂന്നാമത്തെ ചുറ്റും മതിലിനരികിൽ പ്രകാശമുള്ള ഒരു ഹാളുമുണ്ട്. പവിത്രവും ഔഷധവുമുള്ളതായി കണക്കാക്കുന്ന ക്ഷേത്രവൃക്ഷം ആയ ഇലഞ്ഞിമരത്തിൽ കുഞ്ഞുങ്ങളില്ലാത്ത ദമ്പതികൾ അതിന്റെ ശാഖകളിലെ ചെറിയ ശിഖരങ്ങളിൽ ചെറിയ തൊട്ടിലുകൾ ഭക്തിപൂർവ്വം കെട്ടി തൂക്കുന്നു. പ്രപഞ്ച സൃഷ്ടിക്ക് ശേഷം ഭൂമിയും ആകാശവും വേർപിരിഞ്ഞ സമയത്ത് ഈ മരം ക്ഷേത്രത്തിലെത്തിയതാകാമെന്ന് വേദങ്ങളിൽ എഴുതിയിരിക്കുന്നു.[40]കല്യാണ മണ്ഡപം, വിവാഹ ഹാൾ, എന്നിവ തെക്കുപടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. വിജയനഗര ശൈലിയിലാണ് ഇത് നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പുറമെയുള്ള തുറന്ന ആരാധനാലയത്തിൽ കല്ല് കൊണ്ടുള്ള ഒരു ത്രിശൂലം കാണപ്പെടുന്നു, വിശുദ്ധ വൃക്ഷത്തിനു ചുറ്റും കാണപ്പെടുന്നതു പോലെ ഇരുമ്പു കമ്പിവേലികൊണ്ടുള്ള സംരക്ഷണവലയം ഇവിടെ നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നു[41]. മൂന്നാമത്തെ ചുറ്റുമതിലിനരികിലുള്ള വസന്തകാല ഹാൾ എന്നറിയപ്പെടുന്ന വസന്തമണ്ഡപത്തിൽ കാളസ്തേശ്വര ക്ഷേത്രവും ക്ഷേത്ര ഓഫീസും കാണപ്പെടുന്നു.[42]നാലാമത്തെ മതിലിനരികിൽ നന്ദി, ബ്രഹ്മ തീർത്ഥം എന്നിവ കാണപ്പെടുന്നു. ക്ഷേത്രക്കുളം, യാനായി തിരയി കൊണ്ട വിനായക ക്ഷേത്രം, ആറ് അടി ഉയരമുള്ള നന്ദിയുടെ ഒരു ഹാൾ എന്നിവ വല്ലാല മഹാരാജാവ് സ്ഥാപിച്ചതാണ്.[36]

ആരാധനയും ഉത്സവങ്ങളും[തിരുത്തുക]

Temple towers ornamented with lights
കാർത്തിഗൈ ദീപം ഉത്സവ വേളയിൽ ക്ഷേത്രം
Decorated sooden car of a temple drawn by devotees
ഒരു ഉത്സവ വേളയിൽ ക്ഷേത്ര കാർ ഘോഷയാത്ര

ക്ഷേത്രപൂജകൾ ക്ഷേത്ര പൂജാരികൾ (അനുഷ്ഠാനങ്ങൾ) ഉത്സവ ആഘോഷങ്ങളുടെ ഭാഗമായും അല്ലാതെ ദിവസേനയും നടത്തുന്നു. തമിഴ് നാട്ടിലെ മറ്റു ശിവ ക്ഷേത്രങ്ങളെപ്പോലെ തന്നെ, പൂജാരികൾ ബ്രാഹ്മണ ഉപജാതിക്കാരായ ശൈവ സമുദായത്തിൽ നിന്നുള്ളവരാണ്. ഉഷഃകാലം രാവിലെ 5:30 നും 8 മണിക്ക് കാലശാന്തി, രാവിലെ 10 മണിക്ക് ഉച്ചികാലം, വൈകിട്ട് 6:00 ന് സായരക്ഷയ്, വൈകിട്ട് 8 മണിക്ക് ഇരണ്ടകാലം രാത്രി 10:00 മണിക്ക് അർദ്ധജാമം എന്നീ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പൂജാവിധി ആചാരങ്ങൾ ദിവസത്തിൽ ആറു തവണ നടത്താറുണ്ട്. [43]ഓരോ ആചാരാനുഷ്ഠാനത്തിൻറെ ഭാഗമായി അരുണാചലേശ്വര, ഉണ്ണാമലൈ അമ്മൻ എന്നിവർക്കായി അഭിഷേകം (പുണ്യസ്നാനം), അലങ്കാരം (അലങ്കാരത്തിന്), നെവേദ്യം (ഭക്ഷണ വഴിപാട്), ദീപാരാധനയ്ക്കായി വിളക്കുകൾ തുടങ്ങിയ നാല് ഘട്ടങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്നു: നാഗസ്വര സംഗീതത്തിന് ചുറ്റുമായി പുരോഹിതന്മാർ വേദങ്ങളിലെ മന്ത്രങ്ങൾ ഉരുവിട്ടുകൊണ്ട് ആരാധിക്കുന്നു. ആഴ്ചതോറുമുള്ള ആചാരങ്ങളായ സോമവാരം, ശുക്രാവാരം രണ്ടാഴ്ചയിലൊരിക്കൽ പ്രദോഷം പോലുള്ള ആഘോഷങ്ങൾ, അമാവാസി പോലുള്ള പ്രതിമാസ ഉത്സവങ്ങൾ, പൂർണ്ണിമ, ചതുർത്ഥി എന്നിവയും ഇവിടെ നടത്തുന്നുണ്ട്.

വർഷം മുഴുവൻ നിരവധി ഉത്സവങ്ങൾ നടക്കാറുണ്ട്. ബ്രഹ്മോത്സവം നാലു പ്രധാന ഉത്സവങ്ങളായാണ് പ്രതിവർഷം ആഘോഷിക്കുന്നത്. ഇവയിൽ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ടത് നവംബർ മാസത്തിലും ഡിസംബർ മാസങ്ങളിലുമായി കാർത്തികൈ മാസത്തിൽ കാർത്തിക ദീപത്തിന്റെ ആഘോഷത്തോടുകൂടി നടക്കുന്ന ഉത്സവമാണ്. അരുണാചല കുന്നിൻറെ മുകളിലായി മൂന്ന് ടൺ നെയ്യ് ഉപയോഗിച്ച് വലിയൊരു അണ്ടാവ് പോലുള്ള പാത്രത്തിൽ കാർത്തികദീപം തെളിയിക്കുന്നു.[37][44]ഉത്സവ ചടങ്ങുകൾക്കു വേണ്ടി അരുണാചലേശ്വരയുടെ പ്രതിബിംബത്തെ വഹിക്കുന്ന മരം കൊണ്ടുള്ള രഥം മലയ്ക്കു ചുറ്റിനും സഞ്ചരിക്കുന്നു.[45]ചോള കാലഘട്ടത്തിനു (850 മുതൽ എ.ഡി. 1280 വരെ) മുമ്പുതന്നെ ആഘോഷം ആരംഭിച്ചിരുന്നതായി രേഖകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിലെത്തിയപ്പോൾ ഇത് പത്തു ദിവസം വരെ നീണ്ടു. [35]

എല്ലാ പൗർണ്ണമിയിലും, പതിനായിരക്കണക്കിന് തീർത്ഥാടകർ അരുണാചല മലചുറ്റി നഗ്നപാദരായി അരുണാചലേശ്വരയെ ആരാധിക്കാനെത്തുന്നുണ്ട്[37] ഈ പ്രദക്ഷിണം 14 കിലോമീറ്ററോളം (8.7 മൈൽ) ദൂരം വരെ നീണ്ട് നിൽക്കുന്നു. ഗിരിവലം എന്നാണ് ഇത് അറിയപ്പെടുന്നത്.[46][47] ഹിന്ദു ഐതിഹ്യമനുസരിച്ച്, ഈ നടത്തം പാപങ്ങളെ നീക്കുകയും, ആഗ്രഹങ്ങൾ പൂർത്തീകരിക്കുകയും, ജനന ചക്രം മുതൽ പുനർജന്മത്തിൽ നിന്നും സ്വാതന്ത്ര്യം നേടാൻ സഹായിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.[30] മലമുകളിലുള്ള കുന്നും കുളങ്ങളും, കോവിലുകളും, തൂണുകളുള്ള ധ്യാനകേന്ദ്രങ്ങളും, ഉറവകളും ഗുഹകളും പ്രദക്ഷിണം നടത്തിയാണ് നേർച്ച അർപ്പിക്കുന്നത്. മാസത്തിലുടനീളം ഇതു തുടരുന്നു. തമിഴ് കലണ്ടറിലെ പൗർണ്ണമി ദിനത്തിൽ നൂറുകണക്കിന് തീർത്ഥാടകർ ലോകമെമ്പാടും നിന്ന് അരുണചേലേശ്വരനെ കാണാൻ എത്തുന്നുണ്ട്. തേര് എന്നുവിളിക്കുന്ന തടിയിൽ കൊത്തുപണിചെയ്ത ക്ഷേത്രകാറുകൾ പ്രദക്ഷിണത്തിനായുപയോഗിക്കുന്നു.[30]

എല്ലാ വർഷവും ജനുവരി പകുതിയോടെ തമിഴ്മാസം തായ് വരുമ്പോൾ ആദ്യ ആഴ്ചയിൽ മറ്റൊരു ആഘോഷം തിരൂഡൽ ആഘോഷിക്കുന്നു. ജനുവരി 15 നും 16 നും ഇടയിലുള്ള മാട്ടു പൊങ്കലിൽ, രാവിലെ പഴങ്ങൾ, പൂമാലകൾ, മധുരപലഹാരങ്ങൾ എന്നിവ കൊണ്ട് നന്ദിയെ അലങ്കരിക്കുന്നു.[48][30]

മതപരമായ പ്രാധാന്യം[തിരുത്തുക]

പഞ്ചഭൂതസ്ഥലങ്ങളിൽ അല്ലെങ്കിൽ അഞ്ച് ശിവക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നായ അരുണാചലേശ്വര ക്ഷേത്രം ഭൂമി, ജലം, വായു, ആകാശം, തീ എന്നീ പ്രകൃതി മൂലഘടകങ്ങളുടെ സാക്ഷാൽക്കാരം ആണ്. തീകൊണ്ടുള്ള ഒരു ബൃഹത്തായ സതംഭം ആയ ശിവൻറെ തലയും കാല്പാദവും ഹിന്ദു ദേവന്മാരായ ബ്രഹ്മാവിനും, വിഷ്ണുവിനും കണ്ടുപിടിക്കാൻ സാധിച്ചില്ല എന്നു പറയപ്പെടുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന ശിവലിംഗമായ അഗ്നി ലിംഗം കർമ്മം, നന്മ, ആത്മത്യാഗമനോഭാവം എന്നിവയെയും അഗ്നികല്പത്തിൻറെ അവസാനം സന്യാസ ജീവിതത്തിൽനിന്നുള്ള മുക്തിയെയും പരാമർശിക്കുന്നു.[49]

മനുഷ്യ ശരീരഘടനയുടെ താന്ത്രിക ചക്രങ്ങളുടെ വ്യക്തിത്വമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന ശിവക്ഷേത്രങ്ങളാണ് ആധാര സ്ഥല. അരുണാചലേശ്വര ക്ഷേത്രത്തെ മണിപുര ചക്രവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് മണിപുരാഗ സ്ഥലം എന്നാണ് വിളിക്കുന്നത്.[42] സോളാർ പ്ലെക്സസുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ചക്രമാണ് മണിപുരാഗ.

വിശുദ്ധരും സാഹിത്യ പരാമർശവും[തിരുത്തുക]

ഏഴാം നൂറ്റാണ്ടിലെ തമിഴ് ശൈവ കവി തിരുഗ്നാന സമ്പന്ദർ ആദ്യത്തെ തിരുമുറൈ ആയി സമാഹരിച്ച തേവാരത്തിലെ പത്ത് വാക്യങ്ങളിൽ അരുണാചലേശ്വരനെയും ഉണ്ണാമലായ് അമ്മനെയും നമസ്‌ക്കരിക്കുന്നു[50]. സാംബന്ദറിന്റെ സമകാലികനായ അപ്പാർ, അഞ്ചാം തിരുമുറൈ ആയി സമാഹരിച്ച തേവാരത്തിലെ 10 വാക്യങ്ങളിൽ അരുണാചലേശ്വരനെ നമസ്‌ക്കരിക്കുന്നു[51]. ക്ഷേത്രത്തെ തേവാരത്തിൽ സൂചിപ്പിക്കുന്നതിനാൽ ഇതിനെ പാടൽ പെട്ര സ്ഥലം എന്ന് തരംതിരിക്കുന്നു. ശൈവ വിശ്വാസത്തിൽ പരാമർശിക്കുന്ന 276 ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്ന് ആണിത്.[52]

ഒൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിലെ തമിഴ് സന്യാസിയും കവിയുമായ മാണിക്കവാചകർ തന്റെ രചനയിൽ അരുണാചലേശ്വരനെ ആരാധിക്കുകയും ദേവതയെ "അണ്ണാമലൈ" [53] എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. തമിഴ് കലണ്ടർ മാർഗഴി മാസത്തിൽ അദ്ദേഹം ക്ഷേത്രത്തിൽ വച്ച് തിരുവേമ്പവായ് രചിച്ചു. [54] ഇരുപത് സ്തുതിഗീതങ്ങളുടെ സമാഹാരമായ തിരുവേമ്പവായിയിൽ അദ്ദേഹം സ്വയം ഒരു സ്ത്രീയായി സങ്കൽപ്പിച്ചു പവായി നോൺബുവിനെ പിന്തുടർന്ന് ശിവനെ സ്തുതിക്കുന്നു. തിരുവേമ്പവായുടെ ഇരുപത് ഗാനങ്ങളും തിരുപ്പള്ളുന്തുറൈ പ്രഭുവിന്റെ തിരുപ്പള്ളിയെഴുച്ചിയുടെ പത്ത് ഗാനങ്ങളും പുണ്യമാസമായ മാർഗഴിയിൽ തമിഴ്‌നാടിലുടനീളം ആലപിക്കുന്നു (തമിഴ് കലണ്ടറിന്റെ ഒമ്പതാം മാസം, ഡിസംബർ, ജനുവരി). തിരുവണ്ണാമലൈയിൽ ജനിച്ച പതിനഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിലെ തമിഴ് കവിയായിരുന്നു അരുണഗിരിനാഥർ. സഹോദരനെ സന്തോഷിപ്പിക്കാൻ അദ്ദേഹത്തിന്റെ സഹോദരി എപ്പോഴും സമ്പാദിച്ചതെല്ലാം നൽകിയിരുന്നു. എന്നാൽ കലാപകാരിയായും ഇടയ്ക്കിടെ ദേവദാസികളെയും സന്ദർശിച്ചുകൊണ്ട് അദ്ദേഹം തന്റെ ആദ്യകാലം ചെലവഴിച്ചു. ആരോഗ്യം നശിച്ച ശേഷം വടക്കൻ ഗോപുരത്തിൽ നിന്ന് സ്വയം ചാടി ആത്മഹത്യ[55][56] ചെയ്യാൻ ശ്രമിച്ചുവെങ്കിലും മുരുകന്റെ കൃപയാൽ രക്ഷപ്പെട്ടു.[57] അദ്ദേഹത്തിന് പിടിപെട്ട കുഷ്ഠം, പരിഷ്കരണത്തിന്റെയും ഭക്തിയുടെയും ഒരു വഴി തുറന്നുകൊടുക്കുകയും മനുഷ്യരാശിയുടെ പ്രയോജനത്തിനായി ഭക്തിഗാനങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കാൻ അദ്ദേഹത്തെ പ്രേരിപ്പിച്ചു. തുടർന്ന് കടുത്ത ഭക്തനായിത്തീർന്ന അദ്ദേഹം മുരുകനെ മഹത്ത്വപ്പെടുത്തുന്ന തമിഴ് ഗാനങ്ങൾ രചിച്ചു. അതിൽ ഏറ്റവും ശ്രദ്ധേയമായത് തിരുപ്പുകഴ്[58] ആണ്.[32][59] ആത്മഹത്യയിൽ നിന്ന് അത്ഭുതകരമായി രക്ഷപ്പെടുത്തിയതിന് ശേഷം അരുണഗിരി അണ്ണാമലൈയിൽ വച്ച് തന്റെ ആദ്യ ഗാനം 'മുത്തായ് തരൂ' രചിച്ചു. അരുണഗിരി ദക്ഷിണേന്ത്യയിലുടനീളമുള്ള ക്ഷേത്രങ്ങൾ സന്ദർശിക്കുകയും 16,000 ഗാനങ്ങൾ രചിക്കുകയും ചെയ്തെങ്കിലും രണ്ടായിരത്തോളം ഗാനങ്ങൾ മാത്രമേ ഈ ഭൂമിയിൽ അവശേഷിക്കുന്നുള്ളൂ. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഗാനങ്ങൾ പുണ്യത്തിന്റെയും നീതിയുടെയും ജീവിതത്തിലേക്കുള്ള വഴി കാണിക്കുകയും ഒരു പുതിയ ആരാധനാരീതിയായി സംഗീതാരാധനയ്ക്ക് സ്വരം നൽകുകയും ചെയ്യുന്നു.[60]

ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ മദ്ധ്യത്തിൽ രമണ മഹർഷിയുടെ (എ.ഡി. 1879-1950) കൃതിയിലൂടെ പാശ്ചാത്യ ലോകം തിരുവണ്ണാമലയെക്കുറിച്ച് അറിയാനിടയായി.[61][62] തിരുവണ്ണാമലയിൽ എത്തിയ മഹർഷി അരുണാചലേശ്വര ക്ഷേത്രത്തിൽ പോകുകയും[63] ആദ്യ ഏതാനും ആഴ്ചകൾ അദ്ദേഹം ആയിരം തൂണുകളുള്ള ഹാളിൽ ചെലവഴിക്കുകയും ചെയ്തു. തുടർന്ന് ക്ഷേത്രത്തിലെ മറ്റ് സ്ഥലങ്ങളിലേക്കും ഒടുവിൽ പാതാള-ലിംഗം നിലവറയിലേക്കും മാറി. അവിടെ, കീടങ്ങളുടെയും കടിയെക്കുറിച്ച് അദ്ദേഹം അറിയാത്ത വിധം ആഴത്തിലുള്ള സമാധിയിൽ ലയിച്ച് ദിവസങ്ങൾ ചെലവഴിച്ചു. പ്രാദേശിക സന്യാസിയായ ശേഷാദ്രി സ്വാമികൾ അദ്ദേഹത്തെ ഭൂഗർഭ നിലവറയിൽ കണ്ടെത്തി സംരക്ഷിക്കാൻ ശ്രമിച്ചു.[64] അവിടെ ധ്യാനനിരതനായ രമണ മഹർഷിയുടെ ജീവനുള്ള ശരീരം ഉറുമ്പുകൾ ഭക്ഷിക്കുമ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിന് പരമമായ അറിവ് ലഭിക്കാനിടയായി.[65] രമണ മഹർഷി ധ്യാനിച്ച ഗുഹ അരുണാചല കുന്നുകളുടെ താഴത്തെ ചരിവുകളിലാണ്. പിന്നീട് താഴ്‌വരയിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആശ്രമം നിർമ്മിക്കുകയുണ്ടായി.[39][65] രക്ഷാസ്ഥലം എന്നർത്ഥമുള്ള മുക്തിസ്ഥാനം എന്നും ഈ സ്ഥലത്തെ വിളിക്കുന്നു. ശേഷാദ്രി സ്വാമികൾ, ഗുഗായ് നാമചിവായർ, യോഗി രാംസുരത്കുമാർ തുടങ്ങിയ വിശുദ്ധന്മാർ ഈ ക്ഷേത്രവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.[38]

കുറിപ്പുകൾ[തിരുത്തുക]

  1. ↑ Melton, J. Gordon (2014). Faiths Across Time: 5,000 Years of Religious History [4 Volumes]: 5,000 Years of Religious History (ഭാഷ: ഇംഗ്ലീഷ്). ABC-CLIO. p. 610. ISBN 9781610690263. ശേഖരിച്ചത് 26 February 2019.
  2. ↑ "Hindu Religious and Endowment Board". Hindu Religious and Endowment Board. 2011. Retrieved 27 December 2012.
  3. ↑ "Annamalaiyar Temple rituals". Annamalaiyar Temple. 2011. Retrieved 27 December 2012.
  4. ↑ "Understanding some aspects of Hinduism". Colombo, Sri Lanka: Daily News. 24 March 2011. Retrieved 26 July 2015 – via HighBeam. (Subscription required (help)).
  5. ↑ Bajwa & Kaur 2008, p. 1069.
  6. ↑ Bradnock & Bradnock 2009, pp. 827–828.
  7. ↑ Tiruvannamalai - Places of interest 2011.
  8. ↑ V. 1974, p. 42.
  9. ↑ Hunter 1908, pp. 129–130.
  10. ↑ Kingsbury & Phillips 1921, p. 13.
  11. ↑ Goodman 2002, pp. 38–39.
  12. ↑ Aiyar 1982, pp. 190–191.
  13. ↑ History of Tiruvannamalai 2011.
  14. ↑ History of Tiruvannamalai 2011.
  15. ↑ Southern Circle 1903, p. 5.
  16. ↑ Mack 2002, pp. 88–90.
  17. ↑ Arunachaleswarar Thirukoil 2012.
  18. ↑ Aiyar 1982, pp. 191–203.
  19. ↑ Aiyangar 1991, p. 174.
  20. ↑ Mack 2002, p. 82.
  21. ↑ Mack 2002, pp. 88–90.
  22. ↑ Mack 2002, p. 81.
  23. ↑ Mack 2002, പുറങ്ങൾ. 88–90.
  24. ↑ 24.0 24.1 Mack 2002, പുറങ്ങൾ. 71–72.
  25. ↑ Tiruvannamalai - About the town 2011.
  26. ↑ Hunter 1908, pp. 129–130.
  27. ↑ Aiyar 1982, pp. 191–203.
  28. ↑ Gaur 2006, p. 126.
  29. ↑ HR&CE website.
  30. ↑ 30.0 30.1 30.2 30.3 Arunachaleswarar Thirukoil 2012.
  31. ↑ V. 1995, പുറം. ii.
  32. ↑ 32.0 32.1 Aiyar 1982, പുറങ്ങൾ. 191–203.
  33. ↑ History of Tiruvannamalai 2011.
  34. ↑ 34.0 34.1 34.2 V. 1995, പുറം. 31.
  35. ↑ 35.0 35.1 35.2 Mack 2002, പുറങ്ങൾ. 72–74.
  36. ↑ 36.0 36.1 36.2 Nārāyaṇasvāmi 1992, പുറം. 24.
  37. ↑ 37.0 37.1 37.2 Bradnock & Bradnock 2009, പുറങ്ങൾ. 827–828.
  38. ↑ 38.0 38.1 Various 2006, പുറം. 79.
  39. ↑ 39.0 39.1 Ebert 2006, പുറങ്ങൾ. 35-46.
  40. ↑ Elgood 1999, പുറം. 23.
  41. ↑ Elgood 1999, പുറം. 48.
  42. ↑ 42.0 42.1 Kamalabaskaran 1994.
  43. ↑ Arunachalesvara Temple rituals.
  44. ↑ The Hindu & 14 December 2005.
  45. ↑ V., Shanmuganathan (2014). A Remarkable Political Journey. Prabhat Prakashan. p. 121. ISBN 9788184302578.
  46. ↑ Tiruvannamalai temple - Girivalam 2011.
  47. ↑ Tiruvannamalai - Places of interest 2011.
  48. ↑ Anantharaman 2006, പുറം. 28.
  49. ↑ Blavatsky 1892, പുറം. 189.
  50. ↑ Tirugnanasambadar 2004, പുറങ്ങൾ. 27–28.
  51. ↑ Appar 2004, പുറങ്ങൾ. 8–11.
  52. ↑ Muthalam Thirumurai Translation 2012.
  53. ↑ Pope 2004.
  54. ↑ The Hindu & 21 June 2002.
  55. ↑ "Excess indulgence will result in pain". The Hindu. India. 14 November 2002. ശേഖരിച്ചത് 31 October 2011.
  56. ↑ Arunagirinathar
  57. ↑ V.K. 2007, പുറം. 109.
  58. ↑ ഗൂഗിൾ ബുക്സ്
  59. ↑ Zvelebil 1975, പുറം. 217.
  60. ↑ Arunagirinathar Archived March 24, 2008, at the Wayback Machine.
  61. ↑ Singh et al. 2009, പുറം. 418.
  62. ↑ Melton 2002.
  63. ↑ Osborne 2002, പുറം. 30.
  64. ↑ Sri Ramanasramam 1981.
  65. ↑ 65.0 65.1 Abram et al. 2011, പുറം. 972.

അവലംബം[തിരുത്തുക]

പുറം കണ്ണികൾ[തിരുത്തുക]

"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=അണ്ണാമലൈയ്യർ_ക്ഷേത്രം&oldid=3355847" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്