വംശസ്ഥം

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.

ഒരു സം‍സ്കൃത‍വർണ്ണവൃത്തമാണ് വംശസ്ഥം. ജഗതി എന്ന ഛന്ദസ്സിൽ പെട്ട (ഒരു വരിയിൽ 12 അക്ഷരങ്ങൾ) സമവൃത്തം.

ലക്ഷണം[തിരുത്തുക]

മലയാളത്തിൽ:

സംസ്കൃതത്തിൽ:

“ജ ത ജ ര” എന്നീ ഗണങ്ങൾ യഥാക്രമം വരുന്ന വൃത്തമാണു വംശസ്ഥം. പാദത്തിലെ ഗുരു ലഘു വിന്യാസം യഥാക്രമം ലഗംല ഗംഗംല ലഗംല ഗംലഗം എന്നിങ്ങനെ വരും.

ഉദാഹരണങ്ങൾ[തിരുത്തുക]

ഉദാ: എ.ആർ. രാജരാജവർമ്മയുടെ മലയാളശാകുന്തളം എന്ന ശാകുന്തളപരിഭാഷയിൽ നിന്നു്.

ഉദാ: 2

ഉദാ: 3



.

സദൃശ വൃത്തങ്ങൾ[തിരുത്തുക]

  1. വംശസ്ഥത്തിന്റെ അവസാനത്തെ അക്ഷരം കളഞ്ഞാൽ ഉപേന്ദ്രവജ്ര എന്ന വൃത്തമാകും.
  2. വംശസ്ഥത്തിന്റെ ആദ്യത്തെ ലഘുവിനു പകരം ഗുരു ആയാൽ ഇന്ദ്രവംശ എന്ന വൃത്തമാകും.
  3. വംശസ്ഥവും ഇന്ദ്രവംശയും കലർന്ന വൃത്തത്തെയും ഉപജാതി എന്നു പറയും.

ഈ മൂന്നുവൃത്തങ്ങളിലെയും ഗുരുലഘു വിന്യാസം ഇങ്ങനെ താരതമ്യം ചെയ്യാം.

ലഗംല ഗംഗംല ലഗംല ഗംലഗം - വംശസ്ഥം
ഗംഗംല ഗംഗംല ലഗംല ഗംലഗം - ഇന്ദ്രവംശ
ലഗംല ഗംഗംല ലഗംല ഗംഗം - ഉപേന്ദ്രവജ്ര

മറ്റു വിവരങ്ങൾ[തിരുത്തുക]

  1. കാളിദാസന്റെ കുമാരസംഭവം കാവ്യത്തിലെ അഞ്ചാം സർഗ്ഗം ഈ വൃത്തത്തിലാണു്.
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=വംശസ്ഥം&oldid=2388268" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്