ഗീതി (വൃത്തം)

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.

ഒരു സം‍സ്കൃതമാത്രാവൃത്തമാണ് ഗീതി:

ലക്ഷണം[തിരുത്തുക]

ആര്യ എന്ന മാത്രാവൃത്തത്തിന്റെ ലക്ഷണത്തെ അടിസ്ഥാനത്തിലാണു ഗീതിയുടെ ലക്ഷണം പറഞ്ഞിരിക്കുന്നതു്.

ആര്യാപൂർവ്വാർദ്ധത്തി-
ന്നുരചെയ്തിട്ടുള്ള ലക്ഷണം തന്നെ
മാറ്റാതെയുത്തരാർദ്ധ-
ത്തിനുമുപയോഗിക്ക ഗീതിയാമെന്നാൽ.

അതായതു്, ആര്യാവൃത്തത്തിന്റെ പൂർവ്വാർദ്ധത്തിനു പറഞ്ഞ ലക്ഷണം തന്നെ പൂർവ്വാർദ്ധത്തിനും ഉത്തരാർദ്ധത്തിനും ഉപയോഗിച്ചാൽ അത് ഗീതിയായി.

ആര്യയുടെ പൂർവ്വാർദ്ധത്തിന്റെ ലക്ഷണം ഇങ്ങനെയാണു്:

ഏഴു ഗണം ഗുരുവൊന്നും
വേണം ജഗണം വരാതെയൊറ്റകളിൽ
ഷഷ്ഠമിതോ ലഘുമയമോ
വരണമിതാര്യയ്ക്കു പൂർവ്വാർദ്ധം.

അപ്പോൾ ഗീതിയുടെ ലക്ഷണം ഇങ്ങനെ സംഗ്രഹിക്കാം:

  1. നാലു മാത്രകളുള്ള ഏഴു ഗണങ്ങളും പിന്നെ ഒരു ഗുരുവും ചേർന്നതാണു പൂർവ്വാർദ്ധവും ഉത്തരാർദ്ധവും.
  2. നാലു മാത്രകൾ എന്നു പറയുമ്പോൾ വിധം വരാം-ഗുരുമയം (- -), ഭഗണം (- v v), ജഗണം (v - v), സഗണം (v v -), ലഘുമയം (v v v v).
  3. ഇവയിൽ ജഗണം (v - v) 1, 3, 5, 7 എന്നീ ഗണങ്ങളായി വരാൻ പാടില്ല.
  4. ആറാമത്തെ ഗണം ജഗണമോ (v - v) ലഘുമയമോ (v v v v) ആവണം. ലഘുമയമായാൽ അതിന്റെ ആദ്യത്തെ ലഘുവിനു ശേഷം യതി വേണം.

സാദൃശ്യമുള്ള മറ്റു വൃത്തങ്ങൾ[തിരുത്തുക]

  1. ഗീതിയുടെ ഉത്തരാർദ്ധത്തിന്റെ ഏഴാമത്തെ നാലു മാത്രയുള്ള ഗണത്തിനു പകരം ഒരു ലഘു മാത്രം വന്നാൽ ആര്യ എന്ന വൃത്തം.
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=ഗീതി_(വൃത്തം)&oldid=3702411" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്